PŁYNY NOWOTWOROW
Niektóre nowotwory częściej niż inne rozsiewają się do surowiczych jam ciała. Najczęstszą przyczyną nowotworowego płynu w jamie opłucnej jest rak płuca u mężczyzn i rak sutka u kobiet. W niektórych przypadkach płyn w jamie opłucnej może być pierwszą manifestacją raka płuca, natomiast w raku sutka było by to rzadkością. Najczęstszą utajoną przyczyną nowotworowego płynu w otrzewnej jest rak jelita grubego, żołądka i trzustki u mężczyzn i rak jajnika u kobiet. Obecność komórek nowotworowych w płynach z jam ciała znamionuje złe rokowanie. U dzieci najczęstszą przyczyną nowotworowgo płynu w jamie opłucnej lub otrzewnej jest nieziarniczy chłoniak złośliwy (NHL). Płyn w jamie surowiczej może być również manifestacją pierwotnego nowotworu błon surowiczych czyli złośliwego międzybłoniaka (mesothelioma).
Rozpoznanie komórek nowotworowych opiera się wyłącznie na ocenie cech morfologicznych. Metody dodatkowe, w tym immunocytochemia, mają znaczenie tylko dla ustalenia typu nowotworu.
Rady ułatwiające rozpoznanie komórek nowotworowych:
- „Dodatkowa” populacja komórek
- Liczne duże trójwymiarowe gniazda komórek
- W bloczkach parafinowych wolne przestrzenie (lakuny) w otoczeniu gniazd komórek
Komórki nowotworowe stanowią jak gdyby dodatkową populację komórek różną od komórek międzybłonka. Niekoniecznie muszą być większe od komórek międzybłonka, niektóre mają podobne rozmiary, wysoki N/C, duże jąderka i wykazują hiperchromazję. Jednakowoż, nie ma ostrej granicy między komórkami złośliwego międzybłoniaka a komórkami międzybłonka. Raczej obserwuje się postacie przejściowe od typowych komórek miedzybłonka do niewątpliwie złośliwych komórek z pewnymi cechami przypominającymi komórki miedzybłonka. Prawidłowe komórki miedzybłonka prawie nigdy nie tworzą trójwymiarowych dużych grup, ich obecność przemawia za rozpoznaniem nowotworu złośliwego. Te trójwymiarowe gniazda trzeba umieć odróżnić od luźnych agregatów komórek, które są częstym artefaktem w preparatach cytowirówkowych lub w cytologii fazy płynnej. Komórki nowotworowe w gniazdach są ściśle dopasowane (wykazują dużą kohezję). W preparatach z bloczków parafinowych gniazda komórek nowotworowych otoczone są często rąbkiem pustej przestrzeni ale tą cechę można też czasem zaobserwować wokół grup komórek nienowotworowych.
51 52 53 54 55
57 58 59 60 61
63 65 66 67
68 69 70 71 PŁYNY NOWOTWOROWE
