SKŁADNIKI NIE NOWOTWOROWE

Płyny nie nowotworowe zawierają komórki międzybłonka, makrofagi (histiocyty) i limfocyty w różnym odsetku. Mogą być obecne erytrocyty i leukocyty z domieszki krwi jeżeli przy nakłuciu doszło do krwawienia.

• Komórki międzybłonka
• Makrofagi
• Limfocyty
• Neutrofile
• Eozynofile
• Komórki plazmatyczne

KOMÓRKI MIĘDZYBŁONKA

• Zwykle rozproszone i pojedyncze
• Niekiedy jednowymiarowe płaty lub małe grupy z widocznymi przestrzeniami międzykomórkowymi (“okienka”)
• Komórki okrągłe
• Jądra okrągłe, pojedyncze jąderko
• Gęsta cytoplazma z rąbkiem przejaśnienia na obwodzie komórki
• Niekiedy komórki olbrzymie wielojądrowe

Komórki międzybłonka mogą być pojedyncze lub liczne, często dwu- lub wielojądrowe. Można spotkać mitozy w płynie nie nowotworowym. Gęsta cytoplazma jest wynikiem obecności obfitych pasm włókienek pośrednich zawierających cytokeratyny i wimentynę, które przebiegają dookoła jądra a rąbek przejaśnienia na obwodzie komórki powstaje z powodu licznych długich mikrokosmków, które pokrywają powierzchnię komórki . W cytoplazmie można niekiedy spotkać wodniczki. W grupie dwóch lu więcej komórek międzybłonka widoczne są szerokie przestrzenie międzykomórkowe („okienka”).

Pobudzone (atypowe, reaktywne) komórki międzybłonka

   Reaktywne komórki międzybłonka mogą budzić podejrzenie nowotworu (pierwotnego lu przerzutowego). Zwykle w takim rozmazie widoczne jest pewne spektrum zmian od prawidłowych komórek międzybłonka do pobudzonych, które wykazują pewien polimorfizm jąder, grudowatą strukturę chromatyny, nieregularny obrys jąder i wyraźnie widoczne jąderka. Są to cechy związane ze zmianami przerostowymi lub hiperplazją międzybłonka i nie ma potrzeby ich opisywania. Ważne są dane kliniczne: częstą przyczyną w/wym zmian jest niedokrwistość, marskość wątroby, SLE, zawał płuca lub niewydolność nerek.   

Przyczyny obecności pobudzonych (atypowych) komórek międzybłonka

• Długotrwała obecność płynu
• Azbest
• Przewlekła niewydolność nerek
• Dializa otrzewnowa
• Zmiany zakrzepowo-zatorowe
• Radio-chemioterapia
• Marskość wątroby
• Płyn w osierdziu
• Ostre zapalenie błon surowiczych
• Nowotwory

Pułapki diagnostyczne

• Brodawkowate fragment międzybłonka
• Komórki olbrzymie wielojądrowe
• Przebarwienie rozmazu
• Rozmaz marnej jakości

Dobrze zabarwiony, dobrej jakości rozmaz pozwala uniknąć przediagnozowania. Jakiekolwiek wątpliwości należy podać w rozpoznaniu.

WIĘKSZOŚĆ RYCIN PONIŻEJ STANOWI FOTOGRAFIE PREPARATÓW CYTOWIRÓWKOWYCH UTRWALONYCH W 96% ALKOHOLU I ZABARWIONYCH HEMATOKSYLINĄ-EOZYNĄ. W INNYCH PRZYPADKACH METODA UTRWALENIA I BARWIENIA PODANA JEST W OPISIE RYCINY

 

1	2	3	4	5	6

7	8	9	10	11	12

13	14	15	16	17	18

19	20	21	22	23	24

25	26	27	28	29	30

31	32	33	34

35	36	37

MAKROFAGI

• Jądra mniejsze niż jądra komórek międzybłonka
• Jądra często pofałdowane (nerkowate)
• Dwu- i wielojądrowość
• Zwakuolizowana lub ziarnista cytoplazma
• Fagocytoza
• Dwuwymiaowe płaty i grupy komórek
• Brak „okienek” między komórkami

Immunocytochmicznie można odróżnić makrofagi (CD68+, keratyna-) od komórek międzybłonka (Cd68-, keratyna+) ale prawie nigdy nie jest to potrzebne.

Niektóre płyny mogą również zawierać dużo limfocytów.

 

38	39	40	41	42	43

44	45	46	47	48	49