Μορφολογικές διαφορές μεταξύ φυσιολογικών επιθηλιακών κυττάρων και καρκινικών κυττάρων.

Η ικανότητα διάκρισης των καρκινικών κυττάρων από τα φυσιολογικά επιθηλιακά κύτταρα με το μικροσκόπιο είναι θεμελιώδης για την κυτταρολογική διάγνωση. Τα κύρια μορφολογικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα που διακρίνουν τα καλοήθη από τα κακοήθη επιθηλιακά κύτταρα συνοψίζονται στον πίνακα παρακάτω.

	Benign Cells	Cancer Cells
Cell size and shape	Within physiological limits reflecting normal cell division and maturation of the epithelium	Variation in  size and shape reflecting abnormal cell division and maturation.
Nuclear size	Within normal limits reflecting normal cell division and maturation	Significant variation in  nuclear  size (anisonucleosis) reflecting abnormal cell division and maturation. .
Nuclear shape	Generally round, oval or bean shaped	Abnormal shape
Structure of chromatin in interphase nucleus	Finely granular  chromatin evenly distributed throughout nucleus	Coarse granular chromatin unevenly distribution throughout nucleus
Chromatin content of interphase nucleus	Normal amount of chromatin  for diploid cells evenly distributed in all cells.	Chromatin often increased but the amount and distribution of chromatin varies from one nucleus to another due to abnormal cell division.
Hyperchromasia	Rarely seen, if present reflects regenerative change	Common reflecting increased chromatin content or rapid cell turnover or both
Multinucleation	Not normally found. If present nuclei are of even size	Not uncommon. Nuclei vary is size and shape
Nucleoli	Small , even size , few in number	Large,irregular  variable in size  and shape and in number
Cohesiveness	Well formed cell junctions	Loss of cohesiveness
Mitoses	Occasionally  seen  in basal layer of epithelium	Abnormal mitoses frequently found throughout  epithelium

• Οι διαφορές που περιγράφονται στον παραπάνω πίνακα αντανακλούν την άτυπη ανάπτυξη  του καρκινικού κυττάρου, που έχει τη δυνατότητα κατά την κυτταρική διαίρεση και ωρίμανση να αποφύγει τους ελέγχους που προστατεύουν τη δομή του φυσιολογικού επιθηλίου.
• Τα καρκινικά κύτταρα αποκτούν τη δυνατότητα να διαιρούνται - μια ιδιότητα που είναι κανονικά παρούσα μόνο στη βασική στιβάδα (βλαστική στιβάδα) του επιθηλίου. Κατά συνέπεια τα καρκινικά κύτταρα ξεπερνούν σε ανάπτυξη και μετατοπίζουν τα φυσιολογικά επιθηλιακά κύτταρα, για να διαμορφώσουν τους όγκους. Οι πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι οι όγκοι αποκτούν συχνά την δική τους παροχή αίματος – με μια διαδικασία που καλείται αγγειογένεση. Εντούτοις, όταν η αύξηση του μεγέθους του όγκου υπερβαίνει την παροχή αίματος, ο όγκος υφίσταται νέκρωση και εξέλκωση, οπότε επέρχεται μόλυνση.
• Η ταχεία ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων οδηγεί συχνά σε λάθη κατά την μίτωση (κυτταρική διαίρεση). Αυτό οδηγεί στην ανώμαλη κατανομή της χρωματίνης μεταξύ των θυγατρικών καρκινικών κυττάρων. Το γεγονός αυτό στη συνέχεια απεικονίζεται μορφολογικά στην ποικιλία, το μέγεθος και το σχήμα του πυρήνα, καθώς και την περιεκτικότητα του πυρήνα σε χρωματίνη, των καρκινικών κύτταρων στα κολποτραχηλικά επιχρίσματα και τις ιστολογικές τομές.
• Τα καρκινικά κύτταρα χάνουν επίσης τις φυσιολογικές συνδέσεις μεταξύ τους, γεγονός το οποίο τους επιτρέπει να μεταναστεύουν και να διηθούν. Ως συνέπεια της απώλεια της συνεκτικότητας, τα καρκινικά κύτταρα αποσπώνται  ευκολότερα από τα φυσιολογικά επιθηλιακά κύτταρα το οποίο λειτουργεί υπέρ της ευαισθησίας της κυτταρολογικής εξέτασης, ως μέθοδο να ανιχνεύει τις καρκινικές και προκαρκινικές αλλοιώσεις στα κολποτραχηλικά επιχρίσματα.

 

Σχέση μεταξύ των προκαρκινικών αλλοιώσεων (CIN) και του διηθητικού πλακώδους καρκινώματος του τραχήλου της μήτρας

• Κατά την τρέχουσα αντίληψη το διηθητικό πλακώδες καρκινώμα του τραχήλου της μήτρας ακολουθεί τις προκαρκινικές αλλοιώσεις που αναπτύσσονται στο πλακώδες επιθήλιο της ζώνης μετάπλασης. Αυτές οι προκαρκινικές αλλοιώσεις είναι γνωστές ως «τραχηλική ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία (CIN)». Το CIN μπορεί να είναι παρόν στον τράχηλο για πολλά έτη προτού να αναπτυχθεί διηθητική νόσος.
• Οι προκαρκινικές αλλοιώσεις που σχετίζονται με την Τραχηλική Ενδοεπιθηλιακή Νεοπλασία αποτελούν ένα συνεχές φάσμα μορφολογικών αλλαγών που κυμαίνονται από την ήπια απόκλιση από το φυσιολογικό επιθήλιο ως την σοβαρή επιθηλιακή δυσπλασία.
• Οι μορφολογικές αλλαγές στα καρκινικά κύτταρα που περιγράφονται στον παραπάνω πίνακα είναι παρούσες επίσης και στα προκαρκινικά κύτταρα των CIN. Η μορφολογική διάκριση μεταξύ του φυσιολογικού, του προκαρκινικού και του καρκινικού επιθηλίου αποτελεί τη βάση της εξέτασης Παπανικολάου.

Τρείς βαθμοί αλλαγών αναγνωρίζονται ιστολογικά – το CIN1 (γνωστό και ως ήπια δυσπλασία), το CIN2 (μέτρια δυσπλασία) και το CIN3 (σοβαρή δυσπλασία / καρκίνωμα in situ).