Μορφολογικά και βιολογικά χαρακτηριστικά του του διηθητικού πλακώδους  καρκινώματος

• Ο τρόπος ανάπτυξης του διηθητικού πλακώδους καρκινώματος του τραχήλου ποικίλλει. Ο όγκος μπορεί να είναι θηλώδης ή πολυποειδής ή μπορεί να είναι επίπεδος ή εξελκωμένος.
• Ο όγκος μπορεί να είναι καλά διαφοροποιημένος (δηλ. τα κύτταρα όγκων μπορούν να παρουσιάζουν χαρακτηριστικά της πλακώδους διαφοροποίησης, όπως ο σχηματισμός κερατίνης) ή να είναι φτωχά διαφοροποιημένος (μη κερατινοποιούμενος). Κερατινοποιούμενες και μη κερατινοποιούμενες περιοχές είναι συχνά παρούσες στον ίδιο όγκο, αν και κάποια από τις δύο περιοχές κυριαρχεί.
• Σε όλους τους τύπους του πλακώδους καρκινώματος, ο όγκος επεκτείνεται με ταινίες κυττάρων που εισδύουν στο στρώμα και τον περιβάλλοντα ιστό. Αυτές εμφανίζονται στις ιστολογικές τομές ως νησίδες κακοήθων κυττάρων, που περιβάλλονται από στρώμα, το οποίο είναι συχνά διηθημένο από φλεγμονώδη κύτταρα.
• Τα κύτταρα του διηθητικού πλακώδους καρκινώματος παρουσιάζουν πολύ μεγαλύτερη πλειομορφία από εκείνη που παρουσιάζουν τα κύτταρα των CIN. Υπάρχει αξιοσημείωτη ποικιλία στο μέγεθος και το σχήμα του πυρήνα, καθώς επίσης και στην ποσότητα και την εμφάνιση του κυτταροπλάσματος. Τα νεκρωμένα κύτταρα και τα κυτταρικά υπολείμματα είναι κοινά, δεδομένου ότι το μέγεθος του όγκου ξεπερνά τον ανεφοδιασμό του με αίμα και ακολουθεί νέκρωση και μόλυνση.

 

Histological section of keratinising squamous carcinoma	Histological section of non keratinising squamous carcinoma

Κυτταρολογική διάγνωση του διηθητικού πλακώδους καρκινώματος

• Στα κερατινοποιούμενα πλακώδη καρκινώματα τα κύτταρα του όγκου ποικίλλουν στο μέγεθος και τη μορφή. Ατρακτοειδή κύτταρα και κύτταρα με σχήμα γυρίνου (tadpole cells) με κερατινοποιούμενο, πορτοκαλί κυτταρόπλασμα παρατηρούνται συχνά. Οι πυρήνες σε αυτά τα κύτταρα παρουσιάζουν συχνά εκφυλιστικές αλλοιώσεις πηκτικής νέκρωσης, πύκνωση και καρρυορηξία.
• Τα απύρηνα κερατινοποιούμενα κύτταρα με τα παράξενα σχήματα δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο. Πλάκες κερατίνης ή επίπεδες ομάδες δυσκερατωτικών ή παρακερατωτικών κυττάρων μπορεί να παρατηρηθούν.
• Στους μη κερατινοποιούμενους όγκους τα κύτταρα μπορεί να είναι μεμονωμένα ή σε τρισδιάστατες ομάδες. Η πυρηνο/πλασματική αναλογία είναι ανώμαλη και ποικίλλει. Υπάρχει αξιοσημείωτη πυρηνική πλειομορφία. Οι πυρήνες ποικίλλουν στο μέγεθος, τη μορφή, την περιεκτικότητα σε χρωματίνη και τη δομή της χρωματίνης. Μεγάλα σε μέγεθος, ανωμάλου σχήματος και πολλαπλά πυρήνια μπορεί να είναι παρόντα. Μερικές φορές παρατηρούνται μιτώσεις.
• Έντονα υπερχρωματισμένα τεμάχια που αποτελούνται από φτωχά  διαφοροποιημένα κακοήθη κύτταρα μπορεί να παρατηρηθούν στο διηθητικό πλακώδες καρκίνωμα. Τα τεμάχια είναι τρισδιάστατα και αποτελούνται από επιθηλιακά κύτταρα με ελάχιστο κυτταρόπλασμα και συνωστισμένους, αλληλοκαλυπτόμενους, μεγάλους, υπερχρωματικούς πυρήνες που ποικίλλουν στο μέγεθος και στη μορφή, καθώς και στην περιεκτικότητα και δομή της χρωματίνης. Μιτώσεις και μεγάλα πολλαπλά πυρήνια είναι συχνά παρόντα.
• Στα προχωρημένες αλλοιώσεις ο όγκος μπορεί να είναι εξελκωμένος και μολυσμένος και τα καρκινικά κύτταρα παρατηρούνται μέσα σε αίμα, πολυμορφοπύρηνα και νεκρωτικά κυτταρικά υπολείμματα [η αποκαλούμενη “καρκινική διάθεση” (tumour diathesis)]. Μερικές φορές παρατηρείται φαγοκυττάρωση.

Cytological presentation of invasive squamous carcinoma