Rozmazy w gruźliczym zapaleniu opłucnej są charakterystyczne chociaż niespecyficzne. Płyn jest mętny i zielonkawo-żółty. W rozmazach widać dużą liczbę komórek i są to prawie wyłącznie małe limfocyty T. Widać tylko pojedyncze komórki międzybłonka i makrofagi lub nie ma ich wcale.
W diagnostyce różnicowej w rachubę wchodzą zapalne wysięki nie gruźlicze, w których obraz cytologiczny jest zwykle bardziej polimorficzny z limfocytami, neutrofilami i makroagami oraz komórkami międzybłonka.
Obraz cytologiczny płynów, których przyczyną jest chłoniak z małych limfocytów i przewlekła białaczka limfocytarna jest bardzo podobny do płynu w gruźlicy. Cytometria przepływowa i immunocytochemia mogą być pomocne w diagnostyce różnicowej, ponieważ są to chłoniaki z komórek B.
Przyczyny zwiększonej liczby limfocytów w płynach
- Przerzuty raka
- Gruźlica płuc
- Przewlekłe zapalenie
Nienowotworowe limfocyty są poliklonalne, w większości są to limfocyty T. W CLL/SLL komórki nowotworowe są monoklonalne, w większości o immunofenotypie limfocytów B.