Nabłonek walcowaty kanału szyjki macicy

Obraz histologiczny kanału szyjki macicy.	śluz szyjkowy w kształcie liścia paproci.

• Błona śluzowa kanału szyjki macicy oraz gruczoły wyścielone są pojedynczą warstwą wysokich komórek cylindrycznych. Jądra tych komórek znajdują się zwykle u podstawy ale kiedy komórki wydzielają śluz mogą one przesuwać się nieco ku górze nawet do połowy wysokości komórki. Wyróżnia się trzy typy komórek: wydzielnicze komórki walcowate (większość), komórki urzęsione (nieliczne) oraz komórki rezerwowe.
• Komórki wydzielnicze wytwarzają śluz (o odczynie kwaśnym i obojętnym) w sposób apokrynowy lub merokrynowy. Ilość śluzu i jego właściwości fizyko-chemiczne zależą od fazy cyklu miesięcznego. Jest to roztwór koloidowy, który zawiera elektrolity, szczególnie chlorek sodu oraz cukry proste, albuminy, immunoglobuliny i enzymy. W śluzie szyjki macicy znajdują się też leukocyty i złuszczone komórki nabłonka. Transport plemników w dużym stopniu zależy od składu śluzu szyjkowego. Tuż przed owulacją kompozycja śluzu (znaczne uwodnienie) ułatwia transport plemników. śluz z tego okresu po wyschnięciu na szkiełku podstawowym tworzy wzór przypominający liść paproci. W fazie lutealnej (a także pod wpływem doustnych środków antykoncepcyjnych) większa gęstość śluzu utrudnia wędrówkę plemników. Rozdęte wydzieliną śluzową gruczoły szyjki, których ujścia zostały zamknięte znane są jako „jaja (pęcherzyki) Nabotha”.
• Komórki urzęsione w najwiekszej liczbie występują na granicy kanału szyjki i trzonu macicy. Głównym ich zadaniem jest zabezpieczenie obecności śluzu w błonie śluzowej.
• Komórki rezerwowe są to małe, niezróżnicowane komórki pluripotencjalne. Leżą one przy błonie podstawnej nabłonka i są szczególnie widoczne w nabłonku metaplastycznym.

Nabłonek walcowaty w dużym powiększeniu.