Εφαρμογή και ανάπτυξη της εξέτασης Παπανικολάου (Pap test) από τον ιατρό Γεώργιο Παπανικολάου

Το τεστ Παπανικολάου εφαρμόστηκε και αναπτύχθηκε από τον ιατρό Γεώργιο Παπανικολάου, έναν Αμερικανό ανατόμο Ελληνικής καταγωγής, ο οποίος ερευνούσε την επίδραση των ωοθηκικών ορμονών στο επιθήλιο του γυναικείου γεννητικού συστήματος. Το 1926 ανέφερε ότι καρκινικά κύτταρα μπορούσαν να παρατηρηθούν μέσα στις κολπικές εκκρίσεις από γυναίκες με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας (Παπανικολάου 1928). Το 1944 δημοσίευσε το άρθρο  «Διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας από το κολπικό επίχρισμα» (Παπανικολάου & Traut 1943). Οι παρατηρήσεις του σύντομα επιβεβαιώθηκαν και από άλλους (Ayre 1944, Meigs et al 1945). Η πρώτη κλινική προληπτικού ελέγχου του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας λειτούργησε στην Μασαχουσέτη το 1945.

Dr George Papanicolaou (1883-1962)

 

Ο ρόλος του τεστ Παπανικολάου ως μέθοδος που ανιχνεύει τον προδιηθητικό και μικροδιηθητικό καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

• Το τεστ Παπανικολάου χρησιμοποιείται παγκοσμίως ως προληπτική εξέταση για την ανίχνευση του προδιηθητικού και του μικροδιηθητικού καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

• Το τεστ συμπεριλαμβάνει απομάκρυνση ενός δείγματος επιθηλιακών κυττάρων από την επιφάνεια του τραχήλου χρησιμοποιώντας σπάτουλα ή άλλη δειγματοληπτική συσκευή.

• Τα κύτταρα μεταφέρονται σε γυάλινη επιφάνεια (slide) και στέλνονται στο κυτταρολογικό εργαστήριο, όπου προετοιμάζονται με ειδικές χρώσεις για την μικροσκοπική εξέταση.

•   Η αρχική μικροσκόπιση γίνεται από κυτταροτεχνολόγο (primary screener), ο οποίος έχει εκπαιδευτεί για να είναι ικανός να ανιχνεύει άτυπα κύτταρα ανάμεσα σε χιλιάδες φυσιολογικών κυττάρων στο επίχρισμα.

•   Οι γυναίκες που έχουν προβληματικά επιχρίσματα παραπέμπονται για περαιτέρω έρευνα και θεραπεία.

• Ανίχνευση τραχηλικού καρκίνου που βρίσκεται ακόμη στο προδιηθητικό στάδιο έχει σώσει πολλές ζωές.

 

This diagram shows the trends in incidence of invasive cervical cancer in European countries between 1950 and 1990 and in the last decade (in the 1990s). It shows that increased  incidence in those countries without a national screening programme (eg Estonia ,Slovenia) and decreasing incidence in countries with a national screening programme (eg UK, Denmark)

Στόχος της εξέτασης Παπανικολάου (Pap test)

• O πρωταρχικός στόχος της εξέτασης κολποτραχηλικού επιχρίσματος Παπανικολάου είναι να προστατέψει από την ανάπτυξη διηθητικού καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ανιχνεύοντας προκαρκινικές αλλοιώσεις (Τραχηλική Ενδοεπιθηλιακή Νεοπλασία) στο επιθήλιο του τραχήλου της μήτρας.

• Το τεστ Παπανικολάου, επίσης, είναι μία ευαίσθητη μέθοδος διάγνωσης του μικροδιηθητικού καρκίνου του τραχήλου. Οι γυναίκες με μικροδιηθητικό καρκίνο (FIGO στάδιο 1) συχνά δεν γνωρίζουν την ύπαρξη της νόσου γιατί συνήθως είναι ελεύθερες συμπτωμάτων. Η διάγνωση και η θεραπεία του διηθητικού καρκίνου, που βρίσκεται ακόμη στα πρώτα στάδια εξέλιξης, βελτιώνει σημαντικά την πρόγνωση (αλλαγή του προσδόκιμου επιβίωσης) του ασθενούς.

• Για αυτούς τους λόγους το τεστ Παπανικολάου χρησιμοποιείται κυρίως ως μέθοδος προληπτικού ελέγχου των γυναικών που είναι ελεύθερες τραχηλικής ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας (CIN) και μικροδιηθητικού καρκίνου.

Άλλες χρήσεις του τεστ Παπανικολάου

• Αν και η πιο σημαντική χρήση του τεστ Παπανικολάου είναι ο προληπτικός έλεγχος του πληθυσμού, ώστε να εντοπίζει τις γυναίκες που παρουσιάζουν αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως διαγνωστική εξέταση του καρκίνου του τραχήλου. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να επιβεβαιώσει την παρουσία διηθητικού καρκίνου σε γυναίκες με συμπτώματα και /ή ενδεικτικά στοιχεία της νόσου. 

• Εντούτοις , όταν χρησιμοποιείται κατ’ αυτόν τον τρόπο, τα ευρήματα πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή.

• Μελέτες έχουν δείξει ότι το κολποτραχηλικό επίχρισμα μπορεί να είναι αρνητικό ακόμη και σε παρουσία προχωρημένου διηθητικού καρκίνου του τραχήλου. Αυτό συμβαίνει γιατί το αίμα, τα φλεγμονώδη κύτταρα και το νεκρωμένο υλικό από την θέση του καρκίνου συχνά καλύπτουν τα άτυπα κύτταρα που υπάρχουν στο επίχρισμα.

• Όποιος κάνει την λήψη του κολποτραχηλικού επιχρίσματος πρέπει να το γνωρίζει αυτό, και να χρησιμοποιεί όλες τις μεθόδους, δηλ. κολποσκόπηση και βιοψία, για να εξακριβώσει την παρουσία ή την απουσία της κακοήθειας σε μία συμπτωματική ασθενή με αρνητική εξέταση Παπανικολάου.

• Το τεστ Παπανικολάου χρησιμοποιείται συχνά για παρακολούθηση γυναικών οι οποίες έχουν θεραπευτεί για CIN ή διηθητικό καρκίνο. Είναι μία ευαίσθητη μέθοδος ανίχνευσης υποτροπής της νόσου σε τέτοιες περιπτώσεις.

• Μια ποικιλία παθογόνων μικροοργανισμών μπορούν να διαγνωσθούν στο κολποτραχηλικό επίχρισμα. Εντούτοις το τεστ Παπανικολάου δεν είναι ευαίσθητη μέθοδος ανίχνευσης λοίμωξης και δεν είναι αυτή η πρωταρχική χρήση του τεστ.