Wskazania do cytologii głowy i szyi

Okolica głowy i szyi charakteryzuje się obecnością wielu narządów, wielu różnych rodzajów tkanek i wielu różnych typów komórek w każdym narządzie i tkance.

Co znaczą określenia “guzy głowy i szyi” lub “patologia głowy i szyi”?

• Ogólnie: zmiany lub guzy narządów wewnętrznych tej okolicy
• W szczególności: nos, zatoki przynosowe, nosogardło, gardło dolne, krtań, tchawica, jama ustna, jama gardłowa, ślinianki, ucho i zmiany zębopochodne (WHO 2005).
• Wszystkie zmiany, które mogą pojawić się w obrębie oznaczonych powyżej struktur anatomicznych, oraz: guzy naczyniowego pochodzenia, chłoniaki, guzy z przydatków skórnych, zmiany gruczołów łzowych, tarczycy.

Co jest charakterystycznego w patologii guzów głowy i szyi?

• The anatomical region
• There are significant geographical characteristics of some of these lesions (nasopharyngeal carcinoma)
• Environmental influence is important
• Viruses in the development of cancer (HPV, EBV)
• Distant metastases are rare, local complications are severe

Main diagnostic questions

• What kind of tissue was aspirated?

W przypadku, gdy materiał pobiera patolog, odpowiedź jest prosta. W przypadku zaś, gdy materiału nie pobiera patolog, a rozmazy dostarczane są do pracowni, zawsze konieczne są dane kliniczne i informacja o sposobie pobrania materiału.

• Co można powiedzieć na podstawie ogólnego obrazu komórek w rozmazie? Czy zmiana jest łagodna, czy złośliwa?

Zmiany torbielowate i komórki nabłonka wielowarstwowego płaskiego obecne w płynie mogą odpowiadać zarówno torbieli bocznej szyi, jak i martwicy komórek raka płaskonabłonkowego. Nowotwory złośliwe mogą być zarówno pierwotne jak i przerzutowe. Różnorodność komórkowa jest charakterystyczna dla guzów mieszanych ślinianki, które są niemal zawsze łagodne, podczas gdy nieznacznie atypowa homogenna populacja komórek może być charakterystyczna dla raka zrazikowokomórkowego lub nawet dla raka gruczołowato-torbielowatego.