Tiroid nodüllerinde tanısal testler

Klinik hikâye ve muayene tiroid nodüllerine tanısal yaklaşımda ilk basamaktır; yine de tek başına yeterli değildir. Ultrason, nodülün solid ya da kistik olup olmadığı ile ilgili bilgi verir fakat nodülün malignitesi hakkında fikir vermez. Radyonüklid görüntüleme, malign lezyonları belirlemede yararlı değildir: çoğu karsinomlar “soğuk” nodül (iyot eksikliği) olarak izlenmelerine rağmen benign nodüller de soğuk görülebilirler, tabii ki “sıcak” nodüller hemen daima benigndir. İİA’u tiroid kanserlerini belirleme ve gereksiz cerrahi oranını düşürmede en değerli tanısal yöntemdir.

Tiroid İİA’u Soderstom tarafından 1952’de tanımlandı ve 1980 yılında Stockholm’de ki Karolinska Enstitüsü’nde 200 binden fazla vaka üzerinde tecrübe edildi.  Malign tiroid lezyonlarının tanısında basit, güvenli, doğruluk oranı yüksek ve maliyeti en düşük tanı yöntemidir.  Genel olarak sensitivitesi %83, spesifitesi % 92 civarındadır. Tabii bu oranlar, aspirasyonu sitopatologun bizzat kendisinin uygulaması ve hızlı değerlendirmesi ile belirgin artış gösterir.

İİA endikasyonları
En önemli endikasyonu tek nodül veya multinodüler guatr zemininde oluşan dominant nodüllerdir. Nodüllerin çok azı maligndir (%5). Malignite şu koşullar varlığında daha sık rastlanır: 20 yaş altı veya 70 yaş üstü, erkek, boyu bölgesinde radyasyon hikayesi, ailede tiroid karsinomu hikayesi veya MEN tip 2, sert, düzensiz sınırlı ve fikse tiroid glandı, servikal lenfadenopati.

Aspirasyon tekniği
Aspirasyon, hasta supin pozisyonunda veya oturur vaziyette, boyun hiperekstansiyonda iken, palpasyon veya ultrason rehberliğinde uygulanır. İşlem sırasında bir elimizle sabitleştirdiğimiz nodülün lokalizasyonunu değiştirebileceğinden, hastadan yutkunmaması istenir.
İnce bir iğne (25-27 G) ile nodülün periferinden girilerek, yukarı ve aşağı hareketlerle örnekleme yapılır; kan görülür görülmez iğne döndürülüp, çıkartılır. Çok ince iğne kullanılması acı hissini azaltır (anesteziye gerek duyulmaz) ve kanamayı azaltır, bu da spesimenin kan ile kontaminasyonunu ve değerlendirmenin kalitesinin düşmesini önler.
En azından iki kez girişim tekrarlanmalıdır; eğer aspirasyonu  sitopatolog gerçekleştirmiyor ise yeterlilik değerlendirmesi için mutlaka sitopatolog veya sitoteknolog odada bulunmalıdır. Eğer kist aspirasyonu yapılmışsa, kist sıvısı aspire edildikten sonra, kalan solid alandan tekrar örnekleme yapılmalıdır. Sadece nodül kalsifiye ya da fibrotik olduğunda tekrar aspirasyon sırasında Franzen pistolü kullanılmalıdır (enjektör tutucu aparat).

 

A patient undergoing thyroid FNA via the non-aspiration technique (needle only).	A patient undergoing thyroid FNA via the aspiration technique (with Franzen' s pistol - syringe holder).

Yayma hazırlanması

Hücreler lam üzerine püskürtülüp yayma hazırlanır. Yaymalara ek olarak iğne ucu yıkanıp bir kap içerisinde korunur. Bu süspansiyon sitosantrifüj için kullanılabilir, sıvı bazlı preparat veya hücre bloğu elde edilebilir. Sıvı bazlı preparatların klasik yaymalara göre avantajı, zemini eritrositlerden mümkün olduğunca temizlemesi ve tarama zamanını kısaltmasıdır,  hücresel görünümde …….. Yaymalara, alkolde fikse edilmişse Papanicolaou, havada kurutulmuşsa Romanowsky tipi boyama (MGG, Diff Qick vb.) yapılmalıdır. Nükleer ayrıntılar Papanicolaou boyası, sitoplazmik detaylar ve kolloid gibi ekstrasellüler materyaller de Romanowsky tipi boyama ile daha iyi seçilir.