Rak płaskonabłonkowy

Stanowi około jednej trzeciej wszystkich nowotworów złośliwych płuc. Większość rośnie centralnie, pozostałe w małych oskrzelach.      

Rzadkie postacie:

• brodawkowaty
• jasnokomórkowy
• z małych komórek

Bazaloidalny

• Cytologiczne cechy diagnostyczne raków dobrze zróżnicowanych
• Liczne izolowane komórki rakowe wieloboczne, okrągłe lub wydłużone
• Gęsta pomarańczowa (w barwieniu Papanicolaou) lub eozyno-chłonna (w barwieniu hematoksyliną-eozyną) cytoplazma
• Pleomorficzne, hiperchromatyczne, często piknotyczne jądra
• Niewyraźne jąderka i struktura chromatyny
• Komórki kijankowate i wydłużone
• Częste płytki bezjądrzaste

Poskręcane pasma keratyny (spirale Herxheimera)

Komórki kijankowate lub włókienko-podobne mają niezwykłe wydłużone, wrzecionowate kształty. Często spotyka się obfite ziarniste Derbis, martwicę i cechy zapalenia.

Komórki raków średnio lub nisko zróżnicowanych mają większe jądra z gruboziarnistą chromatyną i cyjanofilną cytoplazmą ( w barwieniu metodą Papanicolaou). Często występują w grubych grupach. Rogowacenie występuje rzadko lub go wcale nie ma. W rakach nisko zróżnicowanych rozpoznanie raka płaskonabłonkowego może być trudne, wtedy trzeba ograniczyć się do rozpoznania raka nie drobnokomórkowego.

Fałszywie pozytywne rozpoznanie może być wynikiem nadinterpretacji zmian reparacyjnych lub metaplastycznych. Fałszywie negatywne rozpoznanie może być wynikiem niewłaściwej interpretacji przypadku, w którym widoczna jest tylko martwica i odczyn zapalny.

Diagnostyka różnicowa

• Zmiany reparacyjne
• Metaplazja płaskonabłonkowa
• Zmiany zwyrodnieniowe
• Komórki międzybłonka
• Efekty chemio/radioterapii
• Domieszka komórek raka górnych dróg oddechowych

Immunocytochemia:

CK5+, CK7-, CK20-, TTF1-, markery neuroendokrynne-.

occult carcinoma in situ

FNA moderately differ	FNA	FNA well differ	histology

FNA	FNA well differ	FNA well differ

Transbronchial FNA	Bronchial brush