| Ανατομία και ιστολογία του μαστού |
| Κυτταρολογία εκκρίματος θηλής |
| Βιοψία δια λεπτής βελόνης (FNA) |
| Ορολογία |
| Αξιολόγηση δείγματος |
| Καλοήθεις παθήσεις |
| Καρκίνωμα του μαστού |
| Φυλλοειδής όγκος |
Ινοκυστική νόσος
Η ινοκυστική νόσος είναι η πιο συχνή πάθηση του μαστού σε γυναίκες ηλικίας μεγαλύτερης των 30 ετών. Μέχρι 50% των γυναικών έχουν ψηλαφητές αλλοιώσεις και μέχρι 90% αυτών έχουν ιστολογικές αλλοιώσεις. Οι αλλοιώσεις της ινοκυστικής νόσου είναι συνήθως πολλαπλές και αμφοτερόπλευρες και είναι οι πιο συχνές ψηλαφητές αλλοιώσεις στις οποίες γίνεται παρακέντηση δια λεπτής βελόνης (FNA).
Τα ιστολογικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν διάταση των πόρων, ενδεχομένως ως αποτέλεσμα της ουλοποίησης του ιστού που περιβάλλει τους πόρους, με επακόλουθο σχηματισμό κύστεων, οι οποίες σχετίζονται με αποκρινή μεταπλασία, υπερπλασία των πόρων, ίνωση και χρόνια φλεγμονή. Τα δείγματα της FNA έχουν συχνά φτωχή κυτταροβρίθεια λόγω της ίνωσης του υποστρώματος.
Κυτταρολογικά διαγνωστικά χαρακτηριστικά
- Μικρή κυτταροβρίθεια
- Επίπεδες ομάδες επιθηλιακών κυττάρων με διάταξη δίκην μελισσοκηρήθρας, χωρίς απώλεια του προσανατολισμού και διακριτά κυτταρικά όρια,
- Ομοιόμορφοι μικροί πυρήνες, μικρή πυρηνοπλασματική αναλογία
- Διπολικοί γυμνοί πυρήνες
- Αφρώδη και αποκρινή κύτταρα
- Τεμάχια λίπους και ινώδους στρώματος
Τα αποκρινή κύτταρα μπορεί να διατάσσονται σε επίπεδες ομάδες ή ως μεμονωμένα κύτταρα, και έχουν άφθονο κοκκώδες κυτταρόπλασμα και μεγαλύτερο, περισσότερο υπερχρωματικό πυρήνα με μεγάλο πυρήνιο. Διπολικοί γυμνοί πυρήνες συχνά θεωρούνται ότι προέρχονται από μυοεπιθηλιακά κύτταρα, αν και μπορεί επίσης να προέρχονται από ινοβλάστες του διαλοβιακού συνδετικού ιστού. Αυτά δεν είναι ειδικά της ινοκυστικής νόσου, καθώς συναντώνται και σε άλλες καλοήθεις παθήσεις του μαστού (όπως το ιναδένωμα).
Στην ινοκυστική νόσο παρατηρείται υπερπλασία του επιθηλίου διαφόρων βαθμών, που αντανακλά την υπερπλασία των πόρων, την σκληρυντική αδένωση, την κολλαγονώδη σφαιρούλωση, και την άτυπη υπερπλασία των πόρων. Τα επιχρίσματα από παρακεντήσεις δια λεπτής βελόνης των υπερπλαστικών αλλοιώσεων επιδεικνύουν μεγάλο αριθμό κυττάρων των πόρων σε ομάδες με καλή συνοχή και διπολικούς γυμνούς πυρήνες.
Κυτταρολογικά διαγνωστικά χαρακτηριστικά-υπερπλασία ινοκυστικής νόσου
- Μέτρια-υψηλή κυτταροβρίθεια
- Ομάδες επιθηλιακών κυττάρων με καλή συνοχή με ήπια πυρηνική αλληλοεπικάλυψη.
- Μυοεπιθηλιακά κύτταρα σε ομάδες επιθηλιακών κυττάρων
- Διπολικοί γυμνοί πυρήνες στο υπόστρωμα
- Αποκρινή και αφρώδη κύτταρα
Οι παρακεντήσεις από υπερπλαστικές αλλοιώσεις μπορεί να είναι πηγή ψευδώς θετικών διαγνώσεων για κακοήθεια όταν οι ομάδες είναι υπερκυτταρικές και έχουν ήπια πυρηνική αλληλοεπικάλυψη. Η καλοήθης φύση των αλλοιώσεων μπορεί να γίνει αντιληπτή όταν παρατηρείται πολύμορφος πλυθησμός κυττάρων συμπεριλαμβανομένων αποκρινών κυττάρων, κυττάρων των πόρων και ιστιοκυττάρων και ειδικά όταν παρατηρούνται διπολικοί γυμνοί πυρήνες. Η κυτταρολογία της παρακέντησης δια λεπτής βελόνης έχει γενικά περιορισμένη ικανότητα να υποκατηγοριοποιήσει τις υπερπλαστικές αλλοιώσεις του μαστού.
